«يك شب كودكم دچار تب بالايي شد و چند ساعت پس از آن علايمي همچون كبودي دست و صورت و ناهماهنگي حركت چشمان در او پديدار شد» ، حتما اين حرف را از زبان بسياري از مادران شنيده‌ايد، كه در پايان به يك كلمه «تشنج» ختم شده است ،
حال اين كه تشنج چيست و چرا و چگونه به وجود مي‌آيد
تشنج عبارت است از يك تغيير ناگهاني و گذرا كه در حركات و رفتار كودك ايجاد مي‌شود و ناشي از فعاليت الكتريكي غيرطبيعي مغز است و معمولا همراه با عدم هشياري است.
دكتر چنگيزي گنجوي
ممكن است اين فعاليت غيرطبيعي ناشي از بيماريهاي اوليه سيستم عصبي مركزي و يا ثانويه در اثر اختلالات متابوليسم بدن همچون تغييرات قند و كلسيم خون، بيماريهاي عفوني، ضربات مغزي و نرسيدن اكسيژن به سلول‌هاي مغزي باشد كه به تشنج‌هاي تكراري و بدون علامت واضح صرع يا «اپيلپسي» گفته مي‌شود.
شيوع و عامل ايجادكننده تشنج در دوره‌هاي مختلف زندگي متفاوت است به طوري كه بيشترين ميزان بروز تشنج در دوران نوزادي و پس از آن در كودكي است.
در دوران نوزادي، تشنج به سن نيز مرتبط مي‌شود كه از عمده علل آن مي‌توان به نرسيدن اكسيژن به سلول‌هاي مغزي در حين زايمان، خونريزي‌هاي مغزي، ناهنجاري‌هاي مادرزادي مغزي، اختلالات متابوليسم مانند كمبود قندخون، كلسيم، منيزم خون، تاثيرات ناشي از زردي بالا، عفونت‌ها، تاثيرات دارويي مانند اعتياد مادر و بيماري‌هايي كه به آن بيماريهاي متابوليسم گفته مي‌شود كه اكثرا جنبه ارثي ژنتيكي دارد، اشاره كرد در حالي كه در ايام شيرخوارگي بيشترين عامل ايجادكننده تشنج، عفونت‌ها و تب بالاست، همچنين در سنين بالا صرع يا اپيلپسي جزء شايع‌ترين علل تشنج محسوب مي‌شود.
«تشنج در دوره كودكي پديده مشهودي است كه طبق آمار به دست آمده تقريبا در 10 درصد از كودكان رخ مي‌دهد كه در اغلب موارد با عللي غير از منشأ مغزي همچون تب بالا، عفونت‌ها، سنكوپ، ضربه‌هاي مغزي و سموم، ايجاد مي‌شود و حتي در برخي از كودكان حالت‌هاي تشنجي، منشأ مشكلات روحي به خود مي‌گيرند.
كمتر از يك سوم موارد بروز تشنج دوران كودكي به علت صرع يا اپيلپسي است و اين به آن معناست كه تشنج با منشأ مغزي است و مي‌تواند تكرار شود. آمار نشان مي‌دهد نيمي از موارد صرع در بزرگسالي نشأت گرفته از دوران كودكي است. به گفته دكتر گنجوي چنگيزي گاهي بروز تشنج مي‌تواند زنگ خطري براي شروع يك بيماري جدي و خطرناك زمينه‌اي يا سيستم عصبي مركزي باشد كه بايستي ضرورتا بررسي و تحت درمان قرار بگيرد، به همين دليل در بروز اولين تشنج پزشك بايد مواردي همچون شروع مننژيت، عفونت‌هاي شديد، ضربه‌هاي مغزي، مصرف دارو و مسموميت‌ها را در نظر داشته باشد.
تشنج مي‌تواند به صورت موضعي يك ناحيه از بدن را درگير كند و يا به صورت عمومي در تمام قسمت‌هاي بدن ظاهر شود و يا به صورت حسي حركتي (مثل چرخش محكم سر و چشم ها به يك سو، انجام حركات تكراري دست و پا) تظاهر كند.
اين متخصص بيماريهاي كودكان در ادامه مي‌‌گويد: گاهي تشنج به شكل سختي در اندام‌ها رخ مي‌دهد كه به دنبال آن يك سري حركات ريتميك و يا به عكس با شل شدن و بي‌حركتي همراه است.
«عدم هشياري در ضمن تشنج و همچنين داشتن يك سري علايم پيش درآمد، كه از نظر علمي (aura) نام دارد، در تشخيص نوع تشنج بسيار مهم است و ممكن است قبل از بروز با مشكلات گوارش، استفراغ، درد شديد و حتي احساس ترس، همراه باشد»
گاهي پس از بروز تشنج كودك، ممكن است بي‌اختياري، دفع ادرار، خواب‌آلودگي، سردرد و يا احساس بي‌حسي در قسمتي از بدن ايجاد شود.
سن و تشنج
تحقيقات نشان مي‌دهد تشنج در اثر تب با «سن» افراد مرتبط است و معمولا اين‌گونه تشنج از 9 ماهگي تا 5 سالگي ظاهر مي‌شود، يعني اگر نوزادي در 3 ماهگي تشنج كرد، آن را نمي‌توان جزء تشنج‌هاي تب‌دار محسوب كرد و بايد به دنبال علل جدي‌تري رفت،
معمولا بين صفر تا چهار درصد كودكان به اين عارضه تشنج (بر اثر تب) مبتلا مي‌شوند كه سابقه خانوادگي و ژنتيكي بر اين امر بسيار دخيل است.
و مدت آن از چند ثانيه تا ندرتا 15 دقيقه به طول مي‌انجامد كه پس ازاتمام آن معمولا كودك خواب‌آلوده است.
معمولا تشنج‌هاي ناشي از تب يكبار در 24 ساعت اتفاق مي‌افتند و درجه حرارت بدن 39 درجه به بالا است در غير اين صورت براي تشنج بايد به دنبال علل ديگري گشت.
«اگر تشنج كودكي بيشتر از نيم‌ساعت به طول بينجامد و يا در طول اين مدت بارها اتفاق بيفتد، احتمال بيماريهاي عفوني مغزي همچون مننژيت، رنگ بيشتري به خود مي‌گيرد.»
مي‌توان كودكاني كه بر اثر تب بالا دچار تكرار تشنج مي‌شوند را با روش‌هاي درماني مختلفي تحت كنترل درآورد، معمولا به اين افراد توصيه مي‌شود با شروع ديازپام خوراكي و يا حتي مقعدي، به مدت 2 الي 3 روز، تب را كنترل كنند و از بروز تشنج پيشگيري به عمل آورند.
حال اين كه تشنج چيست و چرا و چگونه به وجود مي‌آيد
تشنج عبارت است از يك تغيير ناگهاني و گذرا كه در حركات و رفتار كودك ايجاد مي‌شود و ناشي از فعاليت الكتريكي غيرطبيعي مغز است و معمولا همراه با عدم هشياري است.
دكتر چنگيزي گنجوي
ممكن است اين فعاليت غيرطبيعي ناشي از بيماريهاي اوليه سيستم عصبي مركزي و يا ثانويه در اثر اختلالات متابوليسم بدن همچون تغييرات قند و كلسيم خون، بيماريهاي عفوني، ضربات مغزي و نرسيدن اكسيژن به سلول‌هاي مغزي باشد كه به تشنج‌هاي تكراري و بدون علامت واضح صرع يا «اپيلپسي» گفته مي‌شود.
شيوع و عامل ايجادكننده تشنج در دوره‌هاي مختلف زندگي متفاوت است به طوري كه بيشترين ميزان بروز تشنج در دوران نوزادي و پس از آن در كودكي است.
در دوران نوزادي، تشنج به سن نيز مرتبط مي‌شود كه از عمده علل آن مي‌توان به نرسيدن اكسيژن به سلول‌هاي مغزي در حين زايمان، خونريزي‌هاي مغزي، ناهنجاري‌هاي مادرزادي مغزي، اختلالات متابوليسم مانند كمبود قندخون، كلسيم، منيزم خون، تاثيرات ناشي از زردي بالا، عفونت‌ها، تاثيرات دارويي مانند اعتياد مادر و بيماري‌هايي كه به آن بيماريهاي متابوليسم گفته مي‌شود كه اكثرا جنبه ارثي ژنتيكي دارد، اشاره كرد در حالي كه در ايام شيرخوارگي بيشترين عامل ايجادكننده تشنج، عفونت‌ها و تب بالاست، همچنين در سنين بالا صرع يا اپيلپسي جزء شايع‌ترين علل تشنج محسوب مي‌شود.
«تشنج در دوره كودكي پديده مشهودي است كه طبق آمار به دست آمده تقريبا در 10 درصد از كودكان رخ مي‌دهد كه در اغلب موارد با عللي غير از منشأ مغزي همچون تب بالا، عفونت‌ها، سنكوپ، ضربه‌هاي مغزي و سموم، ايجاد مي‌شود و حتي در برخي از كودكان حالت‌هاي تشنجي، منشأ مشكلات روحي به خود مي‌گيرند.
كمتر از يك سوم موارد بروز تشنج دوران كودكي به علت صرع يا اپيلپسي است و اين به آن معناست كه تشنج با منشأ مغزي است و مي‌تواند تكرار شود. آمار نشان مي‌دهد نيمي از موارد صرع در بزرگسالي نشأت گرفته از دوران كودكي است. به گفته دكتر گنجوي چنگيزي گاهي بروز تشنج مي‌تواند زنگ خطري براي شروع يك بيماري جدي و خطرناك زمينه‌اي يا سيستم عصبي مركزي باشد كه بايستي ضرورتا بررسي و تحت درمان قرار بگيرد، به همين دليل در بروز اولين تشنج پزشك بايد مواردي همچون شروع مننژيت، عفونت‌هاي شديد، ضربه‌هاي مغزي، مصرف دارو و مسموميت‌ها را در نظر داشته باشد.
تشنج مي‌تواند به صورت موضعي يك ناحيه از بدن را درگير كند و يا به صورت عمومي در تمام قسمت‌هاي بدن ظاهر شود و يا به صورت حسي حركتي (مثل چرخش محكم سر و چشم ها به يك سو، انجام حركات تكراري دست و پا) تظاهر كند.
اين متخصص بيماريهاي كودكان در ادامه مي‌‌گويد: گاهي تشنج به شكل سختي در اندام‌ها رخ مي‌دهد كه به دنبال آن يك سري حركات ريتميك و يا به عكس با شل شدن و بي‌حركتي همراه است.
«عدم هشياري در ضمن تشنج و همچنين داشتن يك سري علايم پيش درآمد، كه از نظر علمي (aura) نام دارد، در تشخيص نوع تشنج بسيار مهم است و ممكن است قبل از بروز با مشكلات گوارش، استفراغ، درد شديد و حتي احساس ترس، همراه باشد»
گاهي پس از بروز تشنج كودك، ممكن است بي‌اختياري، دفع ادرار، خواب‌آلودگي، سردرد و يا احساس بي‌حسي در قسمتي از بدن ايجاد شود.
سن و تشنج
تحقيقات نشان مي‌دهد تشنج در اثر تب با «سن» افراد مرتبط است و معمولا اين‌گونه تشنج از 9 ماهگي تا 5 سالگي ظاهر مي‌شود، يعني اگر نوزادي در 3 ماهگي تشنج كرد، آن را نمي‌توان جزء تشنج‌هاي تب‌دار محسوب كرد و بايد به دنبال علل جدي‌تري رفت،
معمولا بين صفر تا چهار درصد كودكان به اين عارضه تشنج (بر اثر تب) مبتلا مي‌شوند كه سابقه خانوادگي و ژنتيكي بر اين امر بسيار دخيل است.
و مدت آن از چند ثانيه تا ندرتا 15 دقيقه به طول مي‌انجامد كه پس ازاتمام آن معمولا كودك خواب‌آلوده است.
معمولا تشنج‌هاي ناشي از تب يكبار در 24 ساعت اتفاق مي‌افتند و درجه حرارت بدن 39 درجه به بالا است در غير اين صورت براي تشنج بايد به دنبال علل ديگري گشت.
«اگر تشنج كودكي بيشتر از نيم‌ساعت به طول بينجامد و يا در طول اين مدت بارها اتفاق بيفتد، احتمال بيماريهاي عفوني مغزي همچون مننژيت، رنگ بيشتري به خود مي‌گيرد.»
مي‌توان كودكاني كه بر اثر تب بالا دچار تكرار تشنج مي‌شوند را با روش‌هاي درماني مختلفي تحت كنترل درآورد، معمولا به اين افراد توصيه مي‌شود با شروع ديازپام خوراكي و يا حتي مقعدي، به مدت 2 الي 3 روز، تب را كنترل كنند و از بروز تشنج پيشگيري به عمل آورند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر